Các vụ nổ sóng siêu âm có thể tạo ra các sợi vũ trụ

[Manager.RASN]

Các sợi khí dày đặc trong đám mây liên sao IC5146, trong một bức ảnh hồng ngoại từ đài quan sát không gian Herschel của ESA.

Hình ảnh mới từ không gian cho thấy một cái nhìn thú vị (song rất khó hiểu) về “chùm tơ rối” vũ trụ mà có thể đã được định hình bởi sự phát nổ sóng âm giữa các vì sao trong thiên hà của chúng ta.

Các sợi tơ này là các chuỗi khí trong các đám mây khí gần đó giữa các ngôi sao trong thiên hà của chúng ta. Thật ngạc nhiên, mỗi sợi gần như cùng một chiều rộng, dẫn đến một đầu mối cho các nha khoa học rằng thế nào mà chúng được hình thành, các nhà thiên văn học cho biết.

Những hình ảnh từ đài quan sát không gian Herschel của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu, sử dụng một trong những kính hồng ngoại lớn nhất trong không gian để nhìn vào vũ trụ sâu thẵm.

Các sợi này khá lớn, kéo dài cho hàng chục năm ánh sáng trong không gian, với mật độ sao khá cao trong những phần dày đặc nhất của chuỗi. Một sợi quan sát bởi Herschel trong khu vực Aquila có một nhóm khoảng 100 ngôi sao trẻ.

Kết quả tìm thấy rất giá trị

Trong khi các nghiên cứu trước đây đã quan sát thấy các sợi này, không có kính thiên văn nào có thể đo độ rộng của chúng một cách rõ ràng. Những hình ảnh mới từ Herschel cho phép các nhà khoa học phát hiện ra rằng, không phụ thuộc vào chiều dài hoặc mật độ từng sợi một, chiều rộng luôn luôn là như nhau.

"Điều này rất đáng ngạc nhiên", nhà nghiên cứu Doris Arzoumanian, thuộc Phòng thí nghiệm của AIM Paris-Saclay, cho biết trong một tuyên bố.

Arzoumanian và các đồng nghiệp đã phân tích 90 sợi và thấy chúng đều khoảng 0,3 năm ánh sáng theo chiều ngang, hoặc khoảng 20.000 lần khoảng cách Trái đất đến Mặt trời. Sự nhất quán độ rộng của các sợi này đòi hỏi một sự giải thích, họ nói.

Sóng xung kích siêu âm

Các nhà thiên văn học so sánh các quan sát với các mô hình máy tính, và kết luận rằng các sợi có lẽ được hình thành khi các “sóng xung kích chậm” tiêu tan trong các đám mây liên sao.

Những sóng xung kích này siêu âm và là kết quả của các phần năng lượng dồi dào hỗn loạn phun vào không gian liên sao bởi các vụ nổ sao. Chúng đi qua những biển khí hoãng được tìm thấy trong thiên hà, nén và quét nó lên thành các sợi dày trên đường đi.

Đám mây giữa các sao thường rất lạnh, khoảng 10 độ Kelvin trên không tuyệt đối, và điều này làm cho tốc độ của âm thanh bên trong chúng tương đối chậm, ở mức chỉ 447 dặm / giờ (720 km / giờ). Để so sánh, tốc độ của âm thanh trong khí quyển Trái đất ở mực nước biển là 760 dặm / giờ (1.224 km / giờ).

Những sóng xung kích chậm là sự tương đương liên sao của các vụ nổ siêu âm.

Các nhà khoa học cho thấy rằng, cũng như sóng âm thanh từ các vụ nổ đi qua những đám mây, chúng bị mất năng lượng và, nơi cuối cùng chúng tiêu tan, chúng sẽ để lại những sợi vật liệu nén.

"Đây không phải là bằng chứng trực tiếp, nhưng nó là bằng chứng mạnh mẽ cho một kết nối giữa sự hỗn loạn liên sao và các sợi", hợp tác nghiên cứu ông Philippe André, cũng thuộc Phòng thí nghiệm AIM Paris-Saclay cho biết. “Nó đưa đến một điều miễn cưỡng trên lý thuyết về sự hình thành sao."

Nhóm nghiên cứu được thực hiện kết nối bằng cách nghiên cứu ba đám mây gần đó, được gọi là IC5146, Aquila, và Polaris, sử dụng khí cụ SPIRE và PACS của Herschel.

"Sự kết nối giữa các sợi và sự hình thành sao từng không rõ ràng, nhưng bây giờ nhờ Herschel, chúng tôi thực sự có thể nhìn thấy sao hình thành như các hạt cườm trên dây ở một số sợi", phát biểu bởi ông Göran Pilbratt, nhà khoa học dự án ESA Herschel.

--------------------------------------------------------------------------
TUẤN THANH
CLB THIÊN VĂN NGHIỆP DƯ TP.HCM
THEO SPACE.COM